1821-2021: 200 χρόνια από την κήρυξη τού απελευθερωτικού Αγώνα

 Ο ξεσηκωμός των υπόδουλων Ελλήνων κατά του Οθωμανού δυνάστη για ελευθερία και αυτοδιάθεση το 1821, υπήρξε το πιο σημαντικό γεγονός στην ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας. Η Ελληνική Επανάσταση ήταν η αφετηρία της εθνικής παλιγγενεσίας, καθώς πέτυχε την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους και συνεπώς την παρουσία της Ελλάδας, ύστερα από έκλειψη αιώνων, στον πολιτικό χάρτη του κόσμου.

Η Ελληνική Επανάσταση υπήρξε κι ένα από τα κομβικά σημεία της ευρωπαϊκής ιστορίας του 19ου αιώνα, καθώς ήταν η αφετηρία για τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που ούτως ή άλλως βρισκόταν σε φάση παρακμής.

Η Επανάσταση ξεκίνησε ουσιαστικά τον Φλεβάρη του 1821 στις παραδουνάβιες ηγεμονίες από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και ενδυναμώθηκε στην Πελοπόννησο τον επόμενο μήνα με την απελευθέρωση της Καλαμάτας (23 Μαρτίου) και την Προκήρυξη των επαναστατημένων Ελλήνων προς την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, ότι ξεσηκώθηκαν για την ελευθερία τους. Και παρά την αποτυχία του Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία, η σπίθα της επανάστασης άναψε για τα καλά στην Πελοπόννησο, ένα από τα πιο καθυστερημένα τμήματα του ελληνισμού κι επεκτάθηκε σ’ όλο τον ελλαδικό χώρο.

Η κατάληψη της Τριπολιτσάς τον Σεπτέμβριο του 1821 παγίωσε την επανάσταση και ανέδειξε τη στρατηγική ιδιοφυΐα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Οι επιτυχίες των επαναστατημένων Ελλήνων συνεχίστηκαν στα Δερβενάκια, τη Γραβιά με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, αλλά και στη θάλασσα, όπου διακρίθηκαν ναυμάχοι του επιπέδου ενός Κωνσταντίνου Κανάρη κι ενός Ανδρέα Μιαούλη.

Η αδυναμία των Οθωμανών Τούρκων να καταστείλουν την Επανάσταση οδήγησε στην εμφάνιση των Αιγυπτίων του Ιμπραήμ, που αποτέλεσε τη μεγαλύτερη απειλή για την Επανάσταση, σε συνδυασμό με τις εμφύλιες διαμάχες που είχαν ξεσπάσει μεταξύ των Ελλήνων («η διχόνοια… η δολερή» που λέει και ο εθνικός μας ποιητής στον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν»).

Η πτώση του Μεσολογγίου τον Απρίλιο 1826 αναζωπύρωσε το κίνημα των φιλελλήνων στην Ευρώπη και ο ελληνικός ξεσηκωμός έλαβε διεθνείς διαστάσεις.

Η συνδρομή των Μεγάλων Δυνάμεων στην απελευθέρωση υπήρξε καθοριστική, ιδιαίτερα με τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, τον Οκτώβριο του 1827.

Οι Έλληνες εξακολουθούσαν να μάχονται ηρωικά έως την τελευταία μεγάλη μάχη του Αγώνα στην Πέτρα της Βοιωτίας, τον Σεπτέμβριο του 1829, στην οποία διακρίθηκε ο Δημήτριος Υψηλάντης, μία παραγνωρισμένη προσωπικότητα της Επανάστασης. Την περίοδο αυτή αναδείχθηκαν οι στρατηγικές ικανότητες του Γεωργίου Καραϊσκάκη, ιδιαίτερα στις Μάχες της Αράχωβας και σε περιοχές της Αττικής.

Στο μεταξύ, η άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια στην Ελλάδα στις αρχές του 1828 και η αναγόρευσή του από την εθνοσυνέλευση σε Κυβερνήτη της Ελλάδας σηματοδότησαν την απαρχή της οικοδόμησης του νέου κράτους.

ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Με την έπαρση της Γαλανόλευκης στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, ανοίγει και επίσημα το πρωί στις 8:00, το σημερινό πρόγραμμα των εκδηλώσεων για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου. Ένας εορτασμός, που λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών τις οποίες επιβάλλει η πανδημία θα έχει περιορισμούς, αλλά δεν θα στερηθεί της λαμπρότητας που απαιτεί η επέτειος για τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821.

Σε αυτό το πλαίσιο, στην τελετή έπαρσης της σημαίας στην Ακρόπολη, όπου θα παραστούν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, θα ψάλει τον εθνικό ύμνο η διεθνούς φήμης σοπράνο Αναστασία Ζαννή.

Ωστόσο δύο ώρες νωρίτερα, με έναν άλλο ιδιαίτερο συμβολισμό και σε μια ιδιαίτερα συμβολική ώρα, θα σηματοδοτηθεί η έναρξη των σημερινών εορτασμών για την επέτειο των 200 ετών. Στις 06:21 το πρωί, θα γίνουν 21 χαιρετιστήριες βολές από το πυροβολείο του Λυκαβηττού, κάτι που θα επαναληφθεί άλλες δυο φορές μέσα στην ημέρα. Στις 08.31 θα γίνουν άλλες 21 χαιρετιστήριες βολές και στις 18.41, επίσης 21 βολές.

Στις 08:30, θα γίνει η Δοξολογία στη Μητρόπολη Αθηνών, προεξάρχοντος του Μακαριοτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου Β’, παρουσία εκπροσώπων της πολιτειακής, πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα, στις 09:20 θα πραγματοποιηθεί κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και τους ξένους ηγέτες, θα ακολουθήσει ανάκρουση των Εθνικών Ύμνων και επιθεώρηση τιμητικού αγήματος.

 

Η στρατιωτική παρέλαση

Φυσικά, οι εορταστικές εκδηλώσεις για την 25η Μαρτίου θα κορυφωθούν με την καθιερωμένη στρατιωτική παρέλαση, που θα ξεκινήσει στις 10:00 το πρωί και η οποία φέτος – σύμφωνα και με το ΓΕΕΘΑ – έχει στόχο να εκπέμψει μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση για την ετοιμότητα και την αποφασιστικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων να διασφαλίσουν την εθνική ακεραιότητα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας, ως άξιοι συνεχιστές των ηρώων του 1821.

Λόγω της έξαρσης της πανδημίας, δυστυχώς το κοινό δεν θα μπορέσει να παρακολουθήσει από κοντά την παρέλαση, ωστόσο η ΕΡΤ, που έχει αναλάβει όπως κάθε χρόνο την κάλυψή της υπόσχεται μια παραγωγή υψηλών προδιαγραφών για όλους τους τηλεθεατές.

Όπως έχει γίνει γνωστό, στην παρέλαση θα λάβουν μέρος:

– Φάλαγγα ιστορικών τμημάτων.

– Παιδιά με παραδοσιακές στολές.

– Ιστορικές σημαίες (Φιλικής Εταιρείας, Ιερού Λόχου, Λάβαρο Αγίας Λαύρας κ.ά.)

– Έφιππο τμήμα.

– Τμήμα ανδρών με παραδοσιακές στολές ναύτη.

– Αεροπορικά μέσα των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων που θα πραγματοποιήσουν διελεύσεις πάνω από την παρέλαση. Μεταξύ άλλων, θα διέλθουν μαχητικά αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας μαζί με σχηματισμούς αμερικανικών F-16, γαλλικών Rafale, καθώς και βρετανικών Voyager. Επίσης, θα διέλθουν ελικόπτερα NH-90 και Kiowa Warrior -τα οποία θα πετάξουν για πρώτη φορά στον ουρανό της Αττικής- καθώς και αεροσκάφος ναυτικών επιχειρήσεων P-3B.

– Μηχανοκίνητo τμήμα του Στρατού Ξηράς, στο οποίο, μεταξύ άλλων, θα συμμετάσχουν επετειακό άρμα μάχης και συστήματα μη επανδρωμένων αεροχημάτων (Sperwer).

– Μηχανοκίνητο τμήμα της Πολεμικής Αεροπορίας με αντιαεροπορικά συστήματα Patriot και «Βέλος».

– Μηχανοκίνητο τμήμα της Ελληνικής Αστυνομίας.

– Μηχανοκίνητο τμήμα του Λιμενικού Σώματος.

– Μηχανοκίνητο τμήμα του Πυροσβεστικού Σώματος.

– Φάλαγγα πεζοπόρων τμημάτων και των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων καθώς και των Σωμάτων Ασφαλείας.

Η ημέρα θα κλείσει στις 18:41 με την επίσημη υποστολή της σημαίας στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, ενώ την ίδια ώρα θα ξεκινήσουν από το πυροβολείου του Λυκαβηττού οι τελευταίες 21 χαιρετιστήριες βολές.

Άλκη Μποτσου.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΕΠΑΝΆΣΤΑΣΗ

    Ο Πόλεμος τής Ελληνικής Ανεξαρτησίας παραμένει μέχρι σήμερα ένα δυσεξήγητο και κοσμοϊστορικό φαινόμενο, που πολλοί ιστορικοί χαρακτήρισαν ως ένα απίστευτο και μοναδικό θαύμα, λαμβάνοντας υπ’ όψη αφενός τη συντριπτική ανισορροπία δυνάμεων (στρατιωτική, οικονομική και διπλωματική) σε βάρος των τότε εξαθλιωμένων και μαζικώς σφαγιαζομένων εμπολέμων Ελλήνων και αφετέρου τις τεκτονικές ανακατατάξεις, την πραγματική κοσμογονία, που προξένησε σε γεωπολιτικό επίπεδο ο νικηφόρος εθνοαπελευθερωτικός αγώνας εκείνων των εξεγερθέντων ραγιάδων. 

 Η κατάρρευση τής Ιεράς Συμμαχίας (1825). 

  Κατά την διάρκεια τού Πολέμου τής Ελληνικής Ανεξαρτησίας, η Ιερά Συμμαχία των Μεγάλων Δυνάμεων κατέρρευσε ως παρεμβατική  πολιτικοστρατιωτική οντότηταα μέσως μετά την πολιτική αναγνώριση τής Ελληνικής Κυβέρνησης από την Αγγλία (7 Νοεμβρίου 1824), και μαζί της  κλονίσθηκε ανεπανόρθωτα η διευρωπαϊκή ηγεμονική τάξη πραγμάτων που είχαν επιβάλει οι Ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες με την Οθωμανική αυτοκρατορία. 

 Η Αγγλία φυσικά με την αναγνώριση τής Ελληνικής κυβέρνησης συνέχισε την υποχθόνια παρεμβατική της πολιτική εκμεταλλευόμενη την δήθεν οικονομική βοήθεια προς το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος, με την συμβολή των διεφθαρμένων πολιτικών και την πάγια πολιτική τακτική της του διαίρει και βασίλευε κατάφεραν την οικονομικη  καταδυναστευση του Έθνους μας μέχρι και σήμερα.

  Οι δημοκρατικές εξεγέρσεις (1830 - 1848).

 Αμέσως μετά τη διεθνή αναγνώριση τής εθνικής ανεξαρτησίας τής Ελλάδος (1830), ήτοι αμέσως μετά την εν τοις πράγμασι ανάδειξη τού ελληνικού λαού ως υπόδειγμα για τη χειραφέτηση όλων των καταπιεσμένων λαών τού Κόσμου, ξέσπασε ένα κύμα λαϊκών εξεγέρσεων στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Αποδυνάμωση τής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1832, 1833). 

 Ο επίλογος τού 12ετούς Αγώνα τής Ανεξαρτησίας (1821-1833) σηματοδότησε την ουσιαστική κατάρρευση τής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: Με τη ρωσσοτουρκική συνθήκη τού Ουνκιάρ Σκελεσί (1833) η Πύλη αναγνώρισε την Ελλάδα ως ανεξάρτητη χώρα και η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέστη τότε (de facto και de jure), δι’ εκείνης τής συνθήκης, ένα τερατόμορφο προτεκτοράτο τής Ρωσίας. Επρόκειτο περί ενός προτεκτοράτου κολοσσιαίων (τριηπειρωτικών) διαστάσεων, που ήταν πρωτοφανές στην Παγκόσμια Ιστορία και συνιστούσε μία χαοτική ανωμαλία.

Μια προσπάθεια πού επιδιώκουν σήμερα να επαναφέρουν ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν και ο Ρώσος Βλαδίμηρ Πούτιν.

Υ.Γ

Οι μεγάλες δυνάμεις με τα τραστ τους ήταν καί είναι τα καθάρματα και οι εχθροί του ανθρώπου. Δυτικοί και ανατολικοί όλοι τους είναι ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ.

Ο θάνατος του κλέφτη

Έχετε γεια, ψηλά βουνά και κρυσταλλένιες βρύσες.

χαράματα με τις δροσιές, νύχτες με το φεγγάρι,

και σεις, μαύρα κλεφτόπουλα, που στην Τουρκιά ετρομάξτε!

Αρρώστια δε με πλάκωσε και πηαίνω να πεθάνω,

κι αν πάρει βόλι το κορμί, πάλι, η ψυχή απομένει.

Μαύρο πουλάκι θα γενώ, μαύρο χελιδονάκι,

να ‘ρθω το γλυκοχάραμα να ιδώ που πολεμάτε,

και σα σχολάσει ο πόλεμος κι εβγεί τ’ αχνό φεγγάρι,

πάλι θε να ‘ρθω να σταθώ σ’ ένα κυπαρισσάκι

τα λίγα τα κλεφτόπουλα, που βρω στη γη να κλάψω,

μέσα στης νύχτας την ερμιά, στον ύπνο που κοιμούνται,

Ν’ ακούσουν οι μανάδες τους να τα μοιρολογήσουν.

-Για ιδές η θύρα του Πασά, και πάψε το τραγούδι!

Έχετε γεια, ψηλά βουνά, τρεχούμενα

ποτάμια.

Αδέλφια, να με θάψετε σε μια ψηλή ραχούλα,

ν’ ακούω τ’ αηδόνια που ‘ρχονται και φέρνουν τον Απρίλη.

(Ιούλιος Τυπάλδος)

Δοκίμιο περί Ελλήνων

 Οι Έλληνες είναι έθνος που κατοικεί κυρίως στα νότια Βαλκάνια και κατοίκησαν τον χώρο που σήμερα ονομάζεται Ελλάδα από τα τελη της 3ης χιλιετίας π.Χ. (αρχικά στην Πελαγονία, στη ΒΔ Θεσσαλία και την ΝΑ Χαονία), την Κύπρο στα μέσα της 2ης χιλιετίας π.Χ., και παράλιες περιοχές της Μικρά Ασίας.

Ένα μικρό κείμενο συρραφή από βιώματα, ρήσεις και σκέψεις μεγάλων Ελλήνων και Ελληνίδων.

ΖΩΗ

Σε αυτήν την ζωή το μόνο πού μετράει στο κάτω κάτω είναι το πώς την ζούμε γιατί όταν πεθάνουμε

Δεν ελπίζω τίποτα. Δεν φοβάμαι τίποτα. Είμαι λέφτερος.

ΑΓΑΠΗ

Η αληθινή αγάπη για να είναι αληθινή πρέπει να είναι ανιδιοτελής και να μην περιμένει αντάλλαγμα κανένα. Όπως μας είπε και ο Μενέλαος Λουντέμης: Αγαπώ θα πει εγώ αγαπώ … Το τι κάνει ο άλλος είναι δική του δουλειά.

ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΎΝΗ

 Πάντα Χαιρέτα καβαλάρης, για να σε χαιρετούν όταν ξεπεζέψεις οπως έλεγε και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης.

ΠΡΟΔΩΣΙΑ

Και στον λάθος δρόμο πού διάλεξε να πάρει ο προδότης προσδιόρισε με ακρίβεια ο Ανδρέας Κάλβος τα αποτελέσματα των πράξεών του. Την εξύψωση του προδομένου και τον εξοστρακισμό του προδότη στη συνείδηση του κόσμου. 

Σφαλερόν δρόμον, άθλιε,

εδιάλεξας· οι Έλληνες

που επρόδωσας θαυμάζονται

από την οικουμένην

κι ήρωες καλούνται. 

ΕΛΛΗΝΑΣ

Πιο κάτω έχουμε ένα υπέροχο προσδιορισμό του Έλληνα από έναν δικτάτορα τον Ιωάννη Μεταξά και τον Ιών Δραγούμη οι οποίοι μας γράφουν: Είμαι Έλληνας. 

Και δεν εννοώ πολίτης και υπήκοος του ελληνικού κράτους, αλλά Έλληνας στο αίσθημα και στην ψυχή, ένα άτομο μέσα στην ατελείωτη σειρά του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος της ράτσας μου. Αλλά άτομο αναπόσπαστο. Να λες εγώ, εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο.

 Αν χαθεί, εγώ θα φταίω…

 «Ο καθένας πρέπει να φαντάζεται πως αυτός πρέπει να σώσει το έθνος του. Πρέπει να φαντάζομαι πως από μένα μόνον εξαρτάται 

η σωτηρία του έθνους. Να μην κοιτάζω τι κάνουν οι άλλοι και να φαντάζομαι πως εγώ έχω το μεγάλο χρέος της σωτηρίας». 

ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ

Και συμπληρώνει για τον ένας μεγάλος προδομένος Έλληνας από την τότε αντίδραση καί τό κατεστημένο της αλλά και το ίδιο του το κόμμα για αυτόν που πονάει πραγματικά τόπο του και την πατρίδα του λέγοντας μας'

Ποιος, λοιπόν, μπορεί να ενδιαφερθεί καλύτερα για την πατρίδα του; Αυτοί που ξεπορτίζουν τα κεφάλαια τους από τη χώρα μας ή εμείς που παραμένουμε με τα πεζούλια μας εδώ; 

ΠΑΤΡΙΔΑ

Μια και μοναδική είναι η αλήθεια που μας νουθετεί ο Περικλής Γιαννόπουλος για την πατρίδα μας καί τό πώς θα την υπερασπίζεται ο Έλληνας. Φυλάτε τη Γη Σας και την Τιμή της, μόνο με Σπαθί. 

ΗΡΩΑΣ

Μη φοβούμενοι τον θάνατο όπως μας εδίδαξαν ο Γρηγόρης Αυξεντίου και ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης. Μεχρι σήμερα μάθατε πως πολεμούν οι Έλληνες… σήμερα θα μάθετε και πως πεθαίνουν. 

Θ΄ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να ναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί.

ΔΟΞΑ

Ας βαδίζουμε πάντα στη ζωή μας υπερήφανοι γιατί στην ζωή του Έλληνα.Τίποτε δεν είναι αδύνατο. Τα δυνατά από τα αδύνατα τα ξεχωρίζει μια ψιλή ψιλή γραμμή. Μα είμαστε τόσο κολλημένοι κάτω στα εύκολα, τόσο μουδιασμένοι που δεν μπορούμε να πηδήξουμε από πάνω από την ψιλή γραμμή.

Δίνουμε πάτα την μάχη μας με γνώμονα την προτροπή γυναίκας, συντρόφου της μάνας Ελληνίδας

Ή ταν ή επί τας. 

Χαλάλιν της Πατρίδος μου ο γιος μου, η ζωή μου, τζι αφού εν επαραδόθηκεν τζι έμεινεν τζι εσκοτώθηκεν ας έσιει την ευτζήν μου.

ΕΛΛΑΔΑ

Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης και ο Αρχιστράτηγος Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ο ανυπέρβλητος γέρος του Μοριά μας είπαν για την Ελληνική Επανάσταση καί την πατρίδα μας. Την Πατρίδα την έχουμε όλοι μαζί και σοφοί και αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι.

Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση.

ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ

 Όπως προέβλεψε και ορθά το έθεσε για την Ρωμιοσύνη ο μεγάλος λαϊκός ποιητής της Κύπρου Βασίλης Μιχαηλίδης Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου, κανένας δεν εβρέθηκεν για να την-ι-ξηλείψη, κανένας, γιατί σιέπει την που τάψη ο Θεός μου.

Η Ρωμιοσύνη εν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψη!

ΘΥΣΙΑ

Σφάξε μας ούλους τζι’ ας γενή το γαίμαν μας αυλάτζιν, κάμε τον κόσμον ματζιελλειόν τζιαι τους Ρωμιούς τραούλλια, αμμά ξέρε πως ίλαντρον όντας κοπή καβάτζιν τριγύρου του πετάσσουνται τρακόσια παραπούλια. Το ‘νιν αντάν να τρώ’ την γην τρώει την γην θαρκέται, μα πάντα τζιείνον τρώεται τζιαι τζιείνον καταλυέται. 

Ευχαριστώ πολύ τους γονείς μου πού μου χάρισαν αυτήν την ζωή,τους δασκάλους μου που μου έμαθαν την Ελληνική γλώσσα και τους 

Μενέλαο Λουντέμη,

Γεώργιο Καραϊσκάκη,

Ανδρέα Κάλβο,

Ιωάννη Μεταξά,

Άρη Βελουχιώτη,

Περικλή Γιαννόπουλο,

Νίκο Καζαντζακη,

Ιών Δραγουμη ,

Γοργώ η Λακεδαιμόνια (θρυλική βασίλισσα της Σπάρτης, κόρη του βασιλιά Κλεομένη Α' και σύζυγος του Λεωνίδα της μάχης των Θερμοπυλών) Αντωνία Αυξεντίου,

Στρατηγό Μακρυγιάννη,

Θεόδωρο Κολοκοτρώνη,

Βασίλη Μιχαϊλίδη και Ευαγόρα Παλληκαρίδη που στα λόγια καί τις πράξεις βρήκα τον οδηγό και την πυξίδα για την συρραφή αυτού του δοκιμίου. Ευχαριστώ πολύ.

Κυριάκος Χαβιαρας

Ζήνωνας ο Κιτιεύς

 Έχουμε δύο αυτιά κι ένα στόμα, για να ακούμε πιο πολύ από όσο μιλάμε.

Ζήνωνας ο Κιτιεύς

Κωστής Παλαμάς

ΤΡΙΣΕΥΓΕΝΗ

Συντάχθηκε από τον/την Μαρία Κυριάκη

Τρισεύγενη του Κωστή Παλαμά Μια δραματουργία ποιητική κι ακατάσχετη Η Τρισεύγενη, το μοναδικό θεατρικό έργο του Κωστή Παλαμά, γράφτηκε το 1902 και παρά την αρνητική αντιμετώπιση του πρώτου του ανεβάσματος, ακολούθησε μια ενδιαφέρουσα πορεία αφού έχει αρκετές φορές παρουσιαστεί κι από το Εθνικό Θέατρο κι από το ελεύθερο. Ποιητική γραφή, έντονος συμβολικός χαρακτήρας, ρόλοι-κλειδιά οι οποίοι χρησιμοποιούνται για την ανάδειξη στην ουσία του κεντρικού προσώπου, μια σειρά μονολόγων που ομοιάζουν συχνά με παραληρήματα και οξείς αντιπαραθέσεις οι οποίες υποσκάπτουν όχι μόνο τα κοινωνικά δεδομένα αλλά και τις βαθύτερες δυναμικές και στόχους των εξουσιαστικών φορέων. Η ηρωίδα, της οποίας η διαφορετικότητα είναι ταυτόχρονα γοητευτική και επικίνδυνη, μέσα από μια αναρχική προσήλωση στις σωματικές και ψυχικές ανάγκες της, οδηγείται σε ανοιχτή ρήξη με το στενό και ευρύτερο περιβάλλον της και τελικά στην αυτοεξόντωσή της. Οι χωρικοί κι οι γυναίκες σαν σε ένα χορικό, κρίνουν, σχολιάζουν αλλά και επηρεάζουν ως ένα βαθμό τα γεγονότα και τις δράσεις. Ως εκπρόσωποι του λαού τίθενται άλλοτε υπέρ κι άλλοτε κατά της ηρωίδας, σε αντίθεση με τον χορό της τραγωδίας ο οποίος διαμορφώνει εξ αρχής σαφή και αμετάκλητη θέση παρά την ποικιλία των σχολιασμών του. Ο πατέρας, ο εραστής, ο αγρονόμος, η μητριά, ο φίλος του εραστή, ο μουζικάντης, η γειτόνισσα, η κόρη της μάγισσας, η φιλενάδα, αναπτύσσουν τις δικές τους θεωρίες ανάλογα με την δράση της Τρισεύγενης αλλά και με τις επιρροές που δέχονται από το περιβάλλον, επιχειρώντας άλλοι να την καθυποτάξουν, πάντα ανεπιτυχώς κι άλλοι να προβάλλουν το ελεύθερο πνεύμα της προσδίδοντάς του μια σχεδόν μυστικιστική υπόσταση η οποία ενισχύει ως άλλοθι το ακαταλόγιστο και δικαιώνει την κάθε της ενέργεια. Ένας μαγικός χαρακτήρας γεμάτος αποχρώσεις Η ίδια η Τρισεύγενη αποτελεί ίσως το πιο ενδιαφέρον στοιχείο αυτής της παραμυθένιας δραματουργίας μια και πρόκειται για έναν πλούσιο σε αποχρώσεις, αντιφατικό αλλά και συγκροτημένο εσωτερικά χαρακτήρα, ο οποίος διαρκώς ανατρέπει τα δεδομένα και φέρει τους αντιπάλους του σε αδιέξοδο. Το κορίτσι είναι έξυπνο, γνωρίζει καλά και την τέχνη της αποπλάνησης και την δικανική επιχειρηματολογία, είναι παρορμητικό και διψάει για απολαύσεις, προσφέρεται και την ίδια στιγμή αποσύρεται ενισχύοντας την αίσθηση του άπιαστου, γοητεύει σαν μια ξωθιά και εξοργίζει σαν δαίμονας, λατρεύεται σαν ένα άυλο πνεύμα των υδάτων αλλά και σαν μια υλική υπόσταση που υπαινίσσεται γήινες, ηδονικές απολαύσεις. Ποια είναι πραγματικά η Τρισεύγενη; Θα έλεγε κανείς ένα «σύμβολο» αν δεν ήταν τόσο συμπαγής και τόσο ξεκάθαρη η προσωπικότητά της. Θέλει φιλάρεσκα να προκαλεί όλων το ενδιαφέρον, να τους κατακτά και να τους χρησιμοποιεί, θέλει όμως ταυτόχρονα κι απελπισμένα να αγαπηθεί έτσι όπως δεν αγαπήθηκε από τη νεκρή μητέρα της, από τον άβουλο πατέρα της ο οποίος παρασύρονταν διαρκώς από την συντηρητική και συμφεροντολόγα μητριά της ακόμα κι από τον εραστή της, οικογενειακό εχθρό αλλά γοητευτικό και χαρισματικό άντρα, στον οποίο παραδίδεται γνωρίζοντας πως ακολουθεί επικίνδυνα μονοπάτια, παλαιών εκδικήσεων και σύγχρονων προκαταλήψεων. Την νεαρή γυναίκα φλογίζει η ανάγκη της φυγής, δεν είναι κορίτσι του σπιτιού, είναι στοιχειό των θαλασσίων οδών και των μακρυσμένων πόντων, των εξοχών και των δασών, της απέραντης φύσης. Όταν ο σύζυγός της αρνείται να την πάρει μαζί του στα θαλασσινά του ταξίδια η γυναίκα, υποτάσσεται στη θέλησή του από αγάπη κι ανάγκη, κλείνεται στο σπίτι που δεν ξέρει πώς να το διαχειριστεί, πώς να το κουμαντάρει, παγιδεύεται... Κάθε της πράξη από κει κι έπειτα αποτελεί και μία πρόκληση. Σκορπίζει τα αγαθά του άντρα της για να αποκτήσει εύνοιες, χορεύει προκλητικά στα πανηγύρια για να καθησυχάσει τους εσωτερικούς της δαίμονες, συναναστρέφεται με τον εχθρό του άντρα της για να ελαφρώσει το βαρύ φορτίο της αβάσταχτης συζυγικής σκλαβιάς και στο τέλος ψεύδεται για να αντιμετωπίσει συνέπειες πράξεων που γι’ αυτήν δεν αποτέλεσαν ποτέ τεκμήρια ενοχής. Όταν ο άντρας της την εγκαταλείπει, δηλητηριάζεται, ξέροντας πια πως μόνο έτσι θα μπορέσει να τον φέρει πίσω, μόνο έτσι καθαγιάζεται η προκλητική της φύση και μόνο έτσι κατάρες και απορρίψεις μετατρέπονται σε ενοχές. Η Τρισεύγενη χάνεται, γίνεται μύθος, κρατώντας όμως κοντά της τα αγαπημένα πρόσωπα μέσα από ανατρεπτικούς κώδικες που λόγω του θανάτου καταλήγουν πανίσχυροι ενώ απέναντι στη ζωή αποδείχτηκαν ασθενείς. Μια παράσταση πιστή στο κείμενο και με ενδιαφέρουσες προεκτάσεις Δίχως μια λείανση, μια διακριτική και έντεχνη επέμβαση, το έργο το οποίο διαρκεί και τρεις ώρες, γίνεται αναγκαστικά κουραστικό ενώ τα ενδιαφέροντα στοιχεία του αμβλύνονται από τις διαρκείς συσσωρεύσεις λόγου που αναλύει το αυτονόητο κι επαναλαμβάνεται μέσα από διαφορετικές εκδοχές, χάνοντας την οικονομία του και την λεκτική του οξύτητα. Η Κονιόρδου ωστόσο κράτησε το κείμενο αυτούσιο κι έστησε την παράσταση σε ένα εξαιρετικά λιτό σκηνικό, μέσα από τους γνωστούς της κώδικες αρχαίας τραγωδίας, κινώντας διαρκώς αλλά χωρίς συγκεκριμένη στοχοκατεύθυνση τους ηθοποιούς σαν ένα μπαλέτο χορικού με τον λόγο να μεταποιείται σε τραγούδι και το τραγούδι να ενισχύει μουσικά το λόγο. Μια σειρά παύσεων που στόχευαν στην ενίσχυση των φράσεων-κλειδιών, κατέληξαν μάλλον πιο φλύαρες κι από τα λόγια, αφού παρέμειναν άδειες. Ενδιαφέρουσες οι ερμηνείες των ηθοποιών οι οποίοι υπηρέτησαν πιστά το σκηνοθετικό πνεύμα κι απέδωσαν τους χαρακτήρες με φυσικότητα, χωρίς υπερβολικές εξάρσεις αλλά και χωρίς συγκλονιστικές κορυφώσεις. Η Γουλιώτη στο δύσκολο ρόλο της Τρισεύγενης είναι ίσως υπερβολική κινησιολογικά αλλά θαυμάσια φωνητικά και πλούσια συναισθηματικά. Δυνατή η παρουσία της Δημητρίου ως Κυρά-Αλτάνας, της Χατζηπασχάλη ως Πραξιθέας και της Αποστόλου ως κυρά-Καλής οι οποίες αναδεικνύουν τα υποκριτικά τους προσόντα χωρίς να υποβαθμίζουν στο ελάχιστο τους δύο χαρακτήρες που ανέλαβαν να ενσαρκώσουν. Υπερβολική η Θλιβέρη στο ρόλο της Ποθούλας αλλά και συναρπαστική κάποιες στιγμές στην ερμηνευτική αλήθεια της. Η Οικονόμου στο ρόλο της μητριάς αποδίδει ένα ενδιαφέρον σχήμα το οποίο χωρίς να χάνει το μέτρο του αναδεικνύει την παγερότητα και την αδηφάγα επιρροή της αρνητικής ηρωίδας. Ο Κουρής στο ρόλο του Φλώρη κι ο Γάλλος στο ρόλο του Τράτα υστερούν σε ερωτισμό, εσωτερική δυναμική και αρσενική σφριγηλότητα, αποδίδοντας τους δύο κυρίαρχους αρσενικούς της νέας γενιάς μέσα από μια μάλλον παραπλανητική παθητικότητα που έρχεται σε αντίθεση με το λόγο και τις δράσεις τους. Σκηνοθεσία: Λυδία Κονιόρδου Σκηνικά: Βασίλης Μαντζούκης Κοστούμια: Άγγελος Μέντης Μουσική: Τάκης Φαραζής Κίνηση: Αποστολία Παπαδαμάκη Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Τσαπάρα Παίζουν: Τρισεύγενη: Στεφανία Γουλιώτη Πέτρος Φλώρης: Νίκος Κουρής Πάνος Τράτας: Γιώργος Γάλλος Δεντρογαλής: Φαίδων Καστρής Κάραλης: Αργύρης Πανταζάρας Γυναίκα του Δεντρογαλή: Αγορίτσα Οικονόμου Νίκαρος: Δημήτρης Παπανικολάου Μπουρνόβας: Χρήστος Στέργιογλου Κυρ - Αλτάνα: Μαριάννα Δημητρίου Κυρά Καλή: Ευγενία Αποστόλου Πραξιθέα: Γαλήνη Χατζηπασχάλη Ποθούλα: Τζίνα Θλιβέρη A΄ Κορίτσι: Αμαλία Τσεκούρα Β΄ Κορίτσι: Σεβίλλη Παντελίδου Μουσικοί: Μιχάλης Καταχανάς, Κώστας Κοράκης, Ντένης Μακρής, Γιάννης Παπαδόπουλος, Αποστόλης Ψαρρός Εθνικό Θέατρο Κεντρική Σκηνή Αγίου Κωνσταντίνου 22-24 Ομόνοια Οι παραστάσεις έχουν ολοκληρωθεί.

200 χρόνια 1821_2021

200 χρόνια από το μεγαλύτερο κατόρθωμα της Ελληνικής ψυχής. Μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς κάτω από απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης, εξαθλίωσης καί εξευτελισμού του ανθρώπινου γένους βρήκαν το κουράγιο και το σθένος να ξεσηκωθουν εναντίων ενός καλά οργανωμένου και καλά εξοπλισμένου καθώς και υπεράριθμου στρατού. Καί νά πετύχουν το ακατόρθωτο υποχρεώνοντας τους τότε μεγάλους του κόσμου να μας δώσουν την ανεξαρτησία μας και υπογράψουν την δημιουργία του Ελληνικού κράτους έστω και βάζοντας μας τρικλοποδιές με ύπουλα δάνεια και ύπουλες και υποχθόνιες επιβουλές.

Ζήτω η επέτειος για τα 200 χρόνια της Εθνικής Παλιγγενεσίας.

Ζήτω η 25η Μαρτίου του 1821.

Ζήτω ο γέρος του Μωριά ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ο αρχιστράτηγος και πιο καθοριστικός παράγοντας της επιτυχίας της Ελληνικής Επανάστασης.